Juryrapport Prins Bernhard Cultuurfonds Muziekprijs 2007 voor Tim de Wolf
De
jury van de Prins Bernhard Cultuurfonds Muziekprijs heeft er unaniem voor
gekozen de prijs toe te kennen aan Tim de Wolf voor diens uitstekende prestaties
bij het in kaart brengen, catalogiseren en digitaal vastleggen van historische
Antilliaanse en Arubaanse muziekopnamen. Deze toekenning onderstreept de enorme
waarde van goede muziekarchivering.
Tim
de Wolf is historicus en audio-archeoloog. Na zijn studie sociaal-economische
geschiedenis in Utrecht volgde hij een postdoctorale opleiding economisch- en
sociaal-historisch onderzoek. Zijn belangstelling voor de Antilliaanse en
Arubaanse muziektraditie resulteerde in
De
jury heeft veel bewondering voor de nauwgezette en systematische manier waarop
De Wolf dit werk op het terrein van de muziekarchivering vanaf het begin heeft
aangepakt. De Wolf koppelt zijn heuristische vaardigheden aan oprechte passie
voor de Antilliaanse en Arubaanse muziek en haar tradities. Het resultaat is dat
deze muziek weer hoorbaar is en voor iedereen toegankelijk. Passie alleen is
natuurlijk niet voldoende. Eerst moest geïnventariseerd worden wat er in de
loop der jaren was uitgebracht aan gene zijde van de oceaan. Dit gebeurde via
krantenartikelen, recensies, interviews etc. Daarna moest het materiaal zelf
boven water komen. Ook wat betreft het discografische en fonografische deel
heeft Tim de Wolf een buitengewone nauwkeurigheid aan de dag gelegd om het
materiaal op duurzame wijze aan de vergetelheid te ontrukken. Hoewel hij kon
putten uit bestaande catalogi en collecties moesten er soms ook veldopnamen
worden gemaakt, waarbij ter plekke een digitale kopie van het aanwezige
materiaal werd vervaardigd.
In
fonografische zin sluit De Wolfs werk aan bij etnomusicologische disciplines
zoals die bijvoorbeeld zijn toegepast door de Amerikaanse pionier Alan Lomax in
de eerste helft van de vorige eeuw bij diens 'field recordings' van worksongs,
uitgevoerd door plantageslaven en gevangenen in het zuiden van de Verenigde
Staten.
De
kern van Tim de Wolfs werk schuilt in het opnieuw hoorbaar en beschikbaar maken
van deze historisch belangwekkende opnamen. De wetenschap dat ze bestaan, of
bestaan hebben, is niet voldoende. De muziek maakt deel uit van een zeer levende
en een sociaal zeer cohesiebevorderende muziekcultuur en moet als zodanig op een
toegankelijke manier voor iedereen beschikbaar zijn.
De
jury is erg verheugd met De Wolfs werk omdat het uniek is in zijn soort,
buitengewoon nauwgezet wordt uitgevoerd en indrukwekkende resultaten laat zien.
Zijn doorzettingsvermogen om dit te volvoeren, ondanks de soms lastige
financieringsproblematiek, is een bewijs van zijn bevlogenheid en toewijding en
verdienen ondersteuning.
Tevens
is de jury van oordeel dat ook de culturele geschiedenis van de huidige, of
voormalige, Rijksdelen Overzee niet altijd de aandacht krijgt, of heeft
gekregen, die zij verdient. Een bonte, bruisende en weldadige muziekcultuur als
die van de Antillen en Aruba geeft een caleidoscopisch beeld van wat er zich in
het Caraïbisch gebied aan muzikale kruisbestuivingen heeft voorgedaan en nog
voordoet. Tussen haakjes: dit geldt overigens evenzeer voor invloeden in de
muziekculturen van Suriname en Indonesië.
Dat
deze cultuur springlevend is, bewijst een schare van jonge Antilliaanse en
Arubaanse improviserende musici die de laatste jaren in toenemende mate hun
plaats op de Nederlandse en Europese podia hebben veroverd, zoals de successen
van ondermeer Izaline Calister, Eric Calmes en Randal Corsen illustreren.
Verfrissend aspect daarbij is dat ze hun culturele achtergrond geenszins
verloochenen maar deze op een integere manier met andere invloeden vermengen.
Eigentijdsheid en traditie staan daarbij schouder aan schouder en daardoor
blijft de Antilliaanse cultuur een sterke eigen identiteit behouden.
Dankzij
De Wolfs noeste arbeid is ook een onderhoudend tijdsbeeld ontstaan. Net als in
veel orale culturen zijn de muziekopnamen uit vroeger dagen vaak reacties op
actuele situaties van destijds. Het plaatje "Minirok" van Rudy Plaate,
een hit uit 1967, is daar een treffend voorbeeld van.
Tenslotte
sorteert het werk van deze audio-archeoloog nog een afgeleid effect dat naar het
oordeel van de jury de volle aandacht verdient: zijn belangwekkende bijdrage aan
het behoud van het Papiaments. Zijn platen geven inzicht in met name de vocale
traditie in het Papiaments. Linguïstische kwesties als specifiek woordgebruik,
eventuele veranderingen in syntax en grammatica en leenwoorden door de decennia
heen, komen met Tim de Wolfs werk beschikbaar voor taalkundig onderzoek door
taalkundigen.
In
een tijd waarin de Antillen en Aruba ook vaak op een andere dan positieve manier
in het nieuws komen, biedt De Wolfs werk een optimistisch perspectief. Niet
alleen laat De Wolf ons hun rijkdom en culturele uitbundigheid herontdekken, ook
leert hij ons het muziekalfabet van de ABC-eilanden opnieuw te lezen!
De
jury van de Prins Bernhard Cultuurfonds Muziekprijs 2007 bestond uit Yvonne van
den Berg, Hans Mantel, Stan Rijven (voorzitter), Rein Spoorman en Emile Wennekes.